Inleiding: het evolutionaire mechanisme achter ketose
Iedereen heeft een automatisch programma in zich dat wordt geactiveerd zodra er sprake is van schaarste aan energie. Stel je voor: het is winter, duizenden jaren geleden, en voedsel is schaars. Je lichaam schakelt dan over naar een andere modus: de vetverbranding. Dit is een overlevingsmechanisme waarmee je lichaam in staat is om opgeslagen vetreserves te gebruiken wanneer voedsel schaars is.
Waarom ketose korte termijn is geprogrammeerd:
Onze voorouders ervoeren alleen kortdurende perioden van energiegebrek; langdurig vasten zou fataal zijn geweest. Daarom adviseer ik ook nooit om structureel in ketose te (proberen te) zijn. Ons lichaam is simpelweg niet ontworpen om voor langere tijd in ketose te blijven. Bovendien is er geen wetenschappelijk bewijs dat langdurige ketose veilig is op de lange termijn.
De energiebronnen van ons lichaam
Ons lichaam maakt gebruik van twee primaire energiebronnen:
- Vet: Dit wordt opgeslagen in je lichaam en kan langdurig als energiebron dienen.
- Glycogeen: Dit zijn koolhydraten die worden omgezet en opgeslagen in je spieren en lever, maar in beperkte hoeveelheden beschikbaar zijn.
Hoe deze bronnen werken:
Op celniveau kunnen we niet direct draaien op vet of glycogeen. Beide energiebronnen moeten eerst worden omgezet naar ATP, de brandstof voor onze cellen. Glycogeen is eenvoudiger te gebruiken, vooral bij intensieve inspanning, maar de voorraad is beperkt. Vet daarentegen kan eindeloos worden aangesproken, maar je lichaam moet getraind zijn om het effectief als energiebron te gebruiken.
Wat gebeurt er tijdens ketose?
Wanneer je glycogeenvoorraden uitgeput raken, schakelt je lichaam over op vetverbranding en kom je in ketose. Dit proces gaat gepaard met allerlei interne aanpassingen: je organen krimpen, verkeerd aangemaakte eiwitten (plaques) worden opgeruimd, en je lichaam begint meer stamcellen te produceren. Je lichaam gaat op zoek naar energie, en vet dat rond je organen ligt opgeslagen, wordt gebruikt als brandstof. Dit proces kan gepaard gaan met spierpijn of hoofdpijn, omdat toxische stoffen vrijkomen. Zonder de juiste supplementen kunnen deze toxines niet goed worden afgevoerd en worden ze opnieuw opgeslagen in vetcellen.
Het belang van training
Je lichaam moet leren hoe het efficiënt kan omschakelen naar vetverbranding. Na meerdere keren vasten merk je dat je steeds sneller in ketose komt. Hierdoor leer jij je lichaam makkelijker en beter vet te gebruiken als energiebron. Dit is wat we noemen "metabole flexibiliteit" — het vermogen van je lichaam om soepel te schakelen tussen vet en glycogeen als brandstof. De meest fitte en gezonde mensen zijn zeer metabool flexibel.
5 Day Fast en ketose: wat maakt het veilig en effectief?
Het 5 Day Fast-programma is gebaseerd op meer dan 30 jaar wetenschappelijk onderzoek en volgt een strikt protocol dat veilig is voor korte periodes van vasten. Tijdens deze vijf dagen krijg je minder energie binnen dan je rustmetabolisme vereist, wat betekent dat je lichaam meer energie verbruikt dan je binnenkrijgt. Dit leidt tot vetverbranding, gewichtsverlies en een verbeterd vermogen van je lichaam om vet als brandstof te gebruiken.
Ketose versus ketogeen eten:
Zoals eerder genoemd, is er geen wetenschappelijke onderbouwing voor het langdurig in ketose proberen te blijven. In principe zijn wij geprogrammeerd om kortstondig met ketose om te gaan. Proberen om langdurig in ketose te blijven, is experimenteel en we weten niet zeker of het op de lange termijn veilig is. Het 5 Day Fast-programma is daarentegen ontworpen voor korte, veilige periodes van ketose, wat aansluit bij hoe ons lichaam is geprogrammeerd om met schaarste om te gaan.
Conclusie: de voordelen van korte ketose
Als je lichaam kort in ketose verkeert, train je het om beter vet te verbranden. Dit verbetert je metabole flexibiliteit en heeft tal van gezondheidsvoordelen. Persoonlijk heb ik dit proces al tientallen keren doorlopen, en bij mijn laatste keer zat ik al op dag 3 goed in ketose, wat ik bevestigde met mijn vingerprik bloedtester. Eigenlijk heb ik die test niet eens nodig, want wanneer je in ketose komt, voel je een nieuwe, krachtige energie door je lichaam stromen — een fantastisch gevoel!
Hoe meet je ketose?
Wil je weten of je in ketose bent? Er zijn verschillende methoden om dit te meten:
- Urineteststrips: Urineteststrips zijn toegankelijk, maar niet altijd betrouwbaar. Ze meten alleen de ongebruikte of overtollige ketonen die door je lichaam worden uitgescheiden. Dit betekent dat ze geen nauwkeurige indicatie geven van wat er in je lichaam gebeurt, vooral naarmate je langer in ketose blijft.
- Voordelen: Eenvoudig en goedkoop.
- Nadelen: Onbetrouwbaar omdat ze alleen ongebruikte ketonen meten.
- Bloedketonmeters: Dit is de meest nauwkeurige manier om je ketonen te meten. Het werkt zoals een bloedglucosemeter; je prikt je vinger en meet de ketonspiegel.
- Voordelen: Zeer nauwkeurig en betrouwbaar.
- Nadelen: Dure teststrips en de noodzaak om je vinger te prikken.
Welke methode moet je kiezen?
Voor beginners zijn urineteststrips een eenvoudige start, maar houd in gedachten dat ze minder betrouwbaar zijn. Voor regelmatige en nauwkeurige metingen, vooral als je meer ervaring hebt met ketose en je voortgang wilt bijhouden, zijn bloedketonmeters de beste keuze.
Extra tip: Meet consistent rond dezelfde tijd van de dag, bijvoorbeeld 's ochtends na het opstaan, om de meest accurate trends te volgen.
Ketose meten helpt je niet alleen om te bevestigen dat je lichaam in de juiste staat verkeert, maar ook om je metabolische flexibiliteit te verbeteren bij elke herhaling van het 5 Day Fast-programma.